Αθλητισμός ή πρωταθλητισμός; Απλή προπόνηση για τη χαρά που δίνει η ενασχόληση με τον αθλητισμό και για τα αναρίθμητα οφέλη του στην υγεία μας ή εντατική σκληρή προπόνηση με στόχο την πρωτιά; Πόσοι γονείς από εμάς που έχουμε παιδί αθλητή δεν έχουμε βρεθεί κατά καιρούς αντιμέτωποι με αυτό το δίλημμα;
Αν το παιδί σας είναι νήπιο, το συγκεκριμένο δίλημμα δεν είναι της παρούσης. Εσείς το μόνο που θα πρέπει να κάνετε, αν δεν το έχετε κάνει ήδη, είναι να πάτε μαζί να παρακολουθήσετε ένα άθλημα που βρίσκει ενδιαφέρον. Μην το περιορίσετε σε αθλήματα που θεωρούνται κλασικά όπως ποδόσφαιρο και μπάσκετ, δώστε του και άλλες επιλογές. Πηγαίνετε το σε μαθήματα τένις, ξιφομαχίας, ιστιοπλοΐας, σκι, πολεμικών τεχνών ή ότι άλλο φανταστείτε. Ακόμα καλύτερα, μυήστε το παιδί σας σε ένα άθλημα με το οποίο ασχολείστε και εσείς. Με αυτό τον τρόπο θα λειτουργήσετε ως θετικό πρότυπο και σίγουρα το παιδί σας θα καταλήξει σε 1 ή ακόμα και 2 δραστηριότητες που βρίσκει ενδιαφέρουσες.
Σε αυτή την ηλικία το παιδί κάνει την πρώτη του γνωριμία με τον αθλητισμό, μυείται στη μαγεία του. Σημασία δεν έχουν τόσο οι κανόνες του παιχνιδιού και το σκορ, όσο το να αγαπήσει την άθληση. Να δει πόσο υπέροχο είναι να τρέχεις, να πιάνεις την μπάλα, να σκοράρεις. Να βουτάς μέσα στην πισίνα και να γλιστράς στο νερό κάνοντας απλωτές. Να καταλάβει από μόνο του το λόγο για τον οποίο τόσοι αθλητές αφιέρωσαν ολόκληρη τη ζωή τους στον αθλητισμό.
Μέσα από το παιχνίδι το παιδί κάνει φίλους, διασκεδάζει, μαθαίνει να πειθαρχεί και ταυτόχρονα ωφελεί την υγεία του μειώνοντας σημαντικά τις πιθανότητες παχυσαρκίας. Αποκτά πολύ σημαντικές δεξιότητες και θέτει τις βάσεις για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Τώρα το αν θα ασχοληθεί στο μέλλον πιο σοβαρά με τον αθλητισμό, είναι ένα άλλο θέμα.
Όταν το παιδί είναι μικρό, καλό είναι να μην “επενδύει” υπερβολικά σε ένα μόνο άθλημα. Η έναρξη συστηματικής προπόνησης από τόσο νεαρή ηλικία ελλοχεύει κινδύνους. Το παιδί δεν έχει την ωριμότητα και τα ψυχικά αποθέματα για κάτι τέτοιο. Δεν έχει μάθει να αναπτύσσει μέσα του άμυνες και αντιστάσεις προκειμένου να μην το καταβάλλει η ήττα. Πολλές φορές δεν αντέχει τις ατελείωτες ώρες προπόνησης κατά τη διάρκεια των οποίων προσπαθεί να τελειοποιήσει την τεχνική του εστιάζοντας στην λεπτομέρεια. Δεν αντέχει να μην έχει χρόνο να δει τους φίλους του. Η υπερβολική πίεση που υφίσταται μπορεί να το κάνει να τα παρατήσει. Και αυτό είναι ένα αρκετά σύνηθες φαινόμενο στην περίπτωση των παιδιών που ξεκινούν εντατική προπόνηση από πολύ νωρίς.
Το θέμα της πίεσης είναι κομβικό για να αγαπήσει το παιδί τον αθλητισμό και για να μην τα παρατήσει. Την πίεση που περιγράφεται παραπάνω και απορρέει από την προσπάθεια για διεκδίκηση της πρώτης θέσης, εμείς ως γονείς δεν μπορούμε να την ελέγξουμε. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μην βάλουμε το παιδί από τόσο νωρίς, από τα 5 του, στο κυνήγι της πρωτιάς. Ωστόσο, την πίεση που μπορούμε να ελέγξουμε είναι αυτή που ασκούμε στο παιδί εμείς οι ίδιοι, πολλές φορές άθελά μας.
Φέρτε στο μυαλό σας ένα απλό καθημερινό παράδειγμα. Το παιδί έρχεται στο σπίτι ύστερα από ένα δύσκολο αγώνα. Τα πρώτο πράγμα που το ρωτάτε είναι αν νίκησε. Και εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς, για ποιο λόγο είναι τόσο κακό αυτό; Ρωτώντας το αν νίκησε, του περνάτε έμμεσα το μήνυμα ότι αυτό που μετράει είναι η νίκη και όχι η προσπάθεια. Το παιδί επειδή σας αγαπάει και θέλει να σας ευχαριστήσει προσπαθεί διαρκώς να νικάει. Αλλά όταν δε συμβαίνει αυτό, γιατί είναι πολύ λογικό να μην μπορεί να νικάει πάντα, απογοητεύεται και προτιμάει να σταματήσει τελείως το άθλημα, παρά να χάσει. Και κάπως έτσι, η “καριέρα” του στον αθλητισμό λήγει άδοξα.
Κάποτε, μια κορυφαία Αμερικανίδα τενίστρια, η Billie – Jean King ρωτήθηκε αν ένιωθε τυχερή που εκείνη και ο αδερφός της, επαγγελματίας παίκτης στο μπέιζμπολ, είχαν κληρονομήσει από τους γονείς τους καλά γονίδια. Η King απάντησε ότι όντως ένιωθε πολύ τυχερή για τους γονείς της, για άλλο λόγο όμως. Ένιωθε τυχερή επειδή οι γονείς της ήταν πάντα δίπλα τους, τους υποστήριζαν, αλλά πότε δεν τους ρωτούσαν εάν είχαν νικήσει. Το μόνο που τους ρωτούσαν είναι αν έδωσαν το 100% των δυνατοτήτων τους και αν ήταν ευχαριστημένοι οι ίδιοι με τον εαυτό τους».
Ίσως η Billie – Jean King δεν έγινε τυχαία αυτό που έγινε. Ίσως αν οι γονείς της δεν έδιναν τόση έμφαση στην προσπάθεια, αν δεν της έδειχναν ότι την αγαπούν άνευ όρων, χωρίς να τους ενδιαφέρει η νίκη, ίσως να ήταν διαφορετική η εξέλιξή της στον αθλητισμό. Δείξτε στο παιδί με τον τρόπο σας ότι θα το αγαπάτε είτε νικήσει, είτε όχι, είτε επιλέξει όταν μεγαλώσει το δύσκολο δρόμο του πρωταθλητισμού, είτε όχι. Δώστε του τα κατάλληλα ερεθίσματα, κάντε το να αγαπήσει ουσιαστικά τον αθλητισμό, δώστε του την κατάλληλη συναισθηματική και υλική υποστήριξη και αφήστε το μόνο του να πετάξει. Το παιδί σας είναι ικανό για τα πάντα, αρκεί βέβαια να έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου.
Χριστίνα-Αλθαία Μενάγια