Γράφει ο Στέφανος Μαντζαρίδης, Αρχισυντάκτης του acadimies.gr
Ως bullying (ή ο εκφοβισμός) χαρακτηρίζεται η σωματική και ψυχολογική κακοποίηση ή μείωση ασθενέστερων ατόμων σε μια ομάδα. Εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικές ομάδες. Μπορεί να συναντηθεί στο σχολείο, στον στρατό, σε αθλητικά σωματεία, στη φυλακή, αλλά και στην οικογένεια ή στο χώρο εργασίας (ανάλογα με το αν αφορά τον προϊστάμενο ή το αφεντικό, μιλάμε για ηθική παρενόχληση ή τοξικό ηγέτη). Είναι μια μορφή κακοποίησης, πιο συγκεκριμένα εκφοβισμού ή εξαναγκασμού.
Στον χώρο του αθλητισμού, και ειδικά στους μικρούς αθλητές, όσο κι αν είναι αδιανόητο, υπάρχει και μάλιστα παρατηρείται αρκετά συχνά… Μπορεί να ασκηθεί τόσο πριν από κάποια αθλητική εκδήλωση, αγώνα ή απλή προπόνηση, όσο και κατά τη διάρκεια καθώς και μετά το πέρας τους, με θύματα τα παιδιά και θύτες που μπορεί να είναι συμπαίκτες τους, προπονητές αλλά και δυστυχώς αρκετές φορές ακόμα και ο ίδιος ο οικογενειακός περίγυρος τους.
Η συχνότερη επίδειξη άσκησης bullying γίνεται με αδικαιολόγητες επιπλήξεις και φωνές προς τον στόχο-αθλητή, συνεχή κριτική των ικανοτήτων του, ρίξιμο φταιξίματος σε αυτόν για τυχόν λάθη που γίνονται ακόμη κι όταν δεν είναι δικής του υπαιτιότητας, επαναλαμβανόμενες απειλές για μετακίνηση ή περιορισμό ευκαιριών ή προνομίων, άρνηση ή μείωση των επιτευγμάτων του.
Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα τα πράγματα μπορούν να ξεφύγουν με αποτέλεσμα ο στόχος-αθλητής να δεχτεί ακόμα και απειλές για άσκηση φυσικής βίας καθώς και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μέσω κινητών τηλεφώνων που εμπεριέχουν απειλές ή προσβολές.
Οι αθλητές οι οποίοι υποβάλλονται στο bullying παρατηρείται να χάνουν συχνά την συγκέντρωση τους, να παίζουν και να προπονούνται διατακτικά, να νιώθουν άγχος, να μειώνεται η απόδοση τους σε αγώνες ή ακόμα και να εγκαταλείπουν εντελώς τα αθλήματα.
Ο προπονητής μπορεί να αποτελέσει τον πυροσβέστη σε φαινόμενα bullying
Ο ρόλος των προπονητών σε θέματα bullying είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την διαμόρφωση του χαρακτήρα του αθλητή.Αποτελεί το πρότυπο για κάθε νέο αθλητή, με αποτέλεσμα η συμπεριφορά του θα πρέπει να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και όχι προς αποφυγή.
Ο προπονητής θα πρέπει να γνωρίζει πως αποτελεί ένα πρότυπο για τους αθλητές του. Θα πρέπει να θέτει καλά παραδείγματα και να ενισχύει τους αθλητές με θετική συμπεριφορά. Θα πρέπει να δεχτεί πως είναι υποχρέωση του να διασφαλίσει ένα αθλητικό περιβάλλον προστατευτικό και σεβαστό με το να μην επιτρέπει ή να μην αδιαφορεί σε συμπεριφορές που υποβόσκει η πιθανότητα bullying.
Θα πρέπει να καθιερώσει μία ανοιχτή και ειλικρινή επικοινωνία μεταξύ όλων των ατόμων που εμπλέκονται, συμπεριλαμβανομένων των γονέων, των αθλητών, των μάνατζερ και των εφόρων. Θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος να δεχτεί την καλοπροαίρετη κριτική για τη δική του συμπεριφορά και να δέχεται ανατροφοδότηση, αν χρειαστεί.
Ο προπονητής θα πρέπει να έχει ως πρώτη προτεραιότητα την δημιουργία ενός ασφαλέστερου και υγιέστερου αθλητικού περιβάλλοντος για κάθε γρανάζι της ομάδας του.
Είναι λάθος να επιλέγει ασκήσεις ανάλογος ύψος η βάρος του παιδιού, βάζοντας το έτσι στο περιθώριο. Κάθε παιδί πρέπει να κάνει όλες τις ασκήσεις του γκρουπ χωρίς καμιά διάκριση. Αν υπάρχει στο γκρουπ ένα παχύσαρκο παιδί είναι λάθος να μπαίνει σε στόχο επιλογής ως ανίκανο να κάνει μια δύσκολη άσκηση αλλά πρέπει να την προσπαθήσει όπως και οι άλλοι συναθλητές του.
Ο ρόλος των γονέων
Ο ρόλος των γονέων για την αντιμετώπιση του bullying είναι καθοριστικός για τη συμπεριφορά που θα έχουν οι αθλητές μέσα στην κοινωνία της ομάδος.
Οι γονείς θα πρέπει να διατηρούν διαρκή και ανοιχτή επικοινωνία με το παιδί τους και να του δώσουν να καταλάβει πώς είναι το ιδανικό πρότυπο γι’ αυτά. Λανθασμένες δικές τους συμπεριφορές μπορεί να οδηγήσουν σε μοιραία αποτελέσματα ένα παιδί σε τόσο τρυφερή ηλικία.
Πρέπει να λάβουν μέρος σε μία συζήτηση στην αρχή της χρονιάς όπου θα παραβρίσκονται και άλλοι γονείς, αθλητές και μέλη του διοικητικού συμβουλίου για να συζητήσουν μεταξύ άλλων τα αποδεκτά όρια συμπεριφοράς. Αν, τέλος, παρατηρήσουν να ασκείται bullying σε κάποιο παιδί, να γνωστοποιούν το θέμα στον προπονητή, σε άλλους γονείς ή σε διοικητικά μέλη.
Πάνω απ’ όλα όμως θα πρέπει να σκεφτούν μήπως με τη δική τους συμπεριφοοά και τις απαιτήσεις που έχουν από τα παιδιά τους, ασκούν τελικά οι ίδιοι τους bullying στα παιδιά τους.
Με αφορμή λοιπόν τη σημερινή ημέρα αντιμετώπισης του bullying, ας προσπαθήσουμε να βρεθούμε όσο πιο κοντά στα παιδιά μας, είτε ως γονείς είτε ως προπονητές απολαμβάνοντας μαζί τους την χαρά του παιχνιδιού. Είναι βέβαιο πως το αντίδοτο στο αθλητικό bullying είναι μονάχα ο υγιής αθλητισμός…
