Μια κορυφαία μορφή της Αμερικανικής βιομηχανίας, ο επιχειρηματίας Henry Ford είπε κάποτε: «Είτε πιστεύεις ότι μπορείς να κάνεις κάτι, είτε πιστεύεις ότι δεν μπορείς να το κάνεις, έχεις δίκιο». Στα λόγια αυτά αποτυπώνεται με τον καλύτερο τρόπο μια μεγάλη αλήθεια. Οι άνθρωποι που πιστεύουν στις δυνατότητες τους επιτυγχάνουν, ενώ εκείνοι που έχουν πείσει τον εαυτό τους ότι δεν θα τα καταφέρουν, κάνουν αυτό για το οποίο έχουν προκαταβάλλει τον εαυτό τους, αποτυγχάνουν.
Το ίδιο ισχύει και στο χώρο του αθλητισμού, όσοι είναι αθλητές το γνωρίζουν πολύ καλά. Πόσες φορές δεν έχει τύχει να διαγωνιστεί κανείς με το ηθικό κατακερματισμένο, με το φόβο της αποτυχίας να του στοιχειώνει το είναι και έχοντας ριζωμένη βαθιά την πεποίθηση ότι ο αντίπαλος είναι καλύτερος; Όταν ο φόβος της αποτυχίας είναι κυρίαρχος, το αποτέλεσμα είναι βέβαιο. Η ήττα. Όσο καλή προετοιμασία και αν έχει κάνει ένας αθλητής, αν δεν έχει την αντίστοιχη καλή ψυχολογία, δεν μπορεί να τα καταφέρει.
Αυτό είναι κάτι που γνωρίζουν οι προπονητές και είναι και ο λόγος που ένα από τα βασικά προπονητικά τους καθήκοντα είναι η ενθάρρυνση και ψυχολογική υποστήριξη των αθλητών. Ωστόσο, όταν ο αθλητής δεν είναι ενήλικας, αλλά ένα μικρό παιδί με κυρίαρχο το πρότυπο της μαμάς και του μπαμπά, εκτός από τον προπονητή, έχει ανάγκη και τους γονείς του. Οι γονείς μπορούν να το βοηθήσουν να πιστέψει στον εαυτό του και να μπορέσει να δει την όλη διαδικασία του αγώνα θετικά.
Με ποιόν τρόπο μπορεί να γίνει αυτό; Μέσα από μια εποικοδομητική συζήτηση με το παιδί, όπου δίνεται έμφαση στα παρακάτω σημεία:
Ενθάρρυνση. Ενθαρρύνετε λεκτικά το παιδί χρησιμοποιώντας απλές φράσεις όπως “πιστεύω σε σένα” ή “είμαι απόλυτα σίγουρη ότι θα τα καταφέρεις”. Θυμίστε του τις προηγούμενες επιτυχίες του και την πρόοδο που έχει σημειώσει. Αν για παράδειγμα παίζει τένις, θυμίστε του την πρώτη φορά που έμαθε να χτυπάει το μπαλάκι και πόσα πράγματα έχει μάθει από τότε.
Αναγνώριση των δυνατών του σημείων. Κάντε το παιδί σας να δει τα δυνατά του σημεία. Είναι πολύ σημαντικό, θα τονώσει την αυτοπεποίθησή του.
Καταπολέμηση των φόβων και των δισταγμών. Βοηθήστε το παιδί σας να καταπολεμήσει τους φόβους του και να αποκτήσει τόλμη. Αν κάνει τα πρώτα του δειλά βήματα σε ένα άθλημα, πάρτε το να δει τα άλλα παιδιά που κάνουν το συγκεκριμένο άθλημα. Παρατηρώντας τα άλλα παιδιά και απομυθοποιώντας πλήρως ορισμένα πράγματα που μπορεί να είχαν λάβει τεράστιες διαστάσεις στο παιδικό του μυαλουδάκι, ο φόβος θα εξαφανιστεί.
Υλοποιήσιμοι στόχοι που έχει θέσει το ίδιο το παιδί. Οι στόχοι θα πρέπει να είναι μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων του παιδιού, προκειμένου να μπορεί να τους υλοποιήσει. Θα πρέπει ακόμα να τους έχει θέσει το ίδιο και να μην τους έχουν επιβάλλει οι γονείς του ή ο προπονητής, γιατί αλλιώς υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να μην αγαπήσει αυτό που κάνει και να το παρατήσει. Μάθετε στο παιδί σας να έχει αισιόδοξη στάση απέναντι στους στόχους και να επιβραβεύει τον εαυτό του κάθε φορά που τα καταφέρνει.
Δημιουργία νοητών εικόνων. Πριν από τον αγώνα παρακινήστε το παιδί να πλάσει με το μυαλό του εικόνες από τον αγωνιστικό χώρο. Να φανταστεί τον εαυτό του στο γήπεδο όπου αποκρούει με επιτυχία το χτύπημα του αντιπάλου. Να φανταστεί τον εαυτό του νικητή. Γεμίζοντας χαρά και ικανοποίηση από τη νίκη που έχει φανταστεί, χαλαρώνει και αποκτά αυτοπεποίθηση.
Απόλυτη συγκέντρωση στο παιχνίδι, όχι στα λάθη. Αν κατά τη διάρκεια του αγώνα κάνει κάποιο λάθος, θα πρέπει να το αφήσει στην άκρη και να επικεντρωθεί στο παιχνίδι. Δεν θα πρέπει να αφήσει το λάθος να το καταβάλλει. Μετά τον αγώνα, έχει όλο το χρόνο να το σκεφτεί και να το διορθώσει.
Αντιμετώπιση της αποτυχίας. Κάντε το παιδί σας να αποδεχτεί την έννοια της ήττας. Η ήττα είναι κάτι που μπορεί να συμβεί, αλλά δεν θα συμβαίνει πάντα. Την επόμενη φορά θα τα πάει καλύτερα. Αυτό που μετράει είναι να αναγνωρίσει τα λάθη του και να μπορέσει να τα διορθώσει.
Ο αγώνας δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια συναρπαστική εμπειρία. Αν δει τη θετική διάσταση του αγώνα, βλέποντας το δηλαδή σαν μια ευκαιρία να περάσει καλά, θα μπορέσει να διαγωνιστεί χωρίς άγχος και θα έχει τη μέγιστη δυνατή απόδοση.
Την κρίσιμη ώρα του αγώνα, η ψυχολογία είναι πολλές φορές περισσότερο σημαντική από την άρτια τεχνική και την καλή προετοιμασία. Είναι αυτή που μπορεί να διαμορφώσει το τελικό αποτέλεσμα χαρίζοντας στον αθλητή τη νίκη ή την ήττα. Εμείς ως γονείς θα πρέπει να είμαστε δίπλα στο παιδί, βοηθώντας το να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και να αποβάλλει οποιαδήποτε μορφή αρνητικής ενέργειας πηγάζει από τον εσωτερικό του κόσμο. Έτσι, το βοηθάμε να αυξήσει τις πιθανότητες νίκης, δείχνοντας του τον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσει να διεκδικήσει μια θέση στο βάθρο των νικητών.
Χριστίνα-Αλθαία Μενάγια